بررسی اثرات توپوگرافی ساختگاهی در تحلیل پاسخ لرزه ای شهر کرمانشاه

ارزیابی مخاطره¬پذیری مناطق پر¬جمعیت در برابر زلزله همواره یکی از مسائل اساسی در رویارویی با زلزله بوده است. اثر زمین¬شناسی محلی و وضعیت خاک محلی بر شدت حرکت زمین و آسیب زلزله، سال¬های زیادی است که شناخته¬شده است. مصالح لایه سطحی زمین از سنگ بستر تا آبرفت تشکیل شده از ،مصالح درشت دانه و ریز دانه در مقابل امواج لرزه¬زا واکنش¬های متفاوتی دارند. رسوبات نرم عموما بیش از سنگ¬های سخت ، دامنه ارتعاشات را افزایش می¬دهند ، بعلاوه هندسه ساختگاه می¬تواند عامل مهمی در بزرگنمایی و یا کوچک¬نمایی ارتعاشات ناشی از زلزله باشد بنابراین اثرات ساختگاهی می¬تواند تاثیر بسزایی بر کلیه مشخصات مهم حرکت نیرومند زمین از جمله دامنه،محتوی فرکانسی و مدت زمان حرکت نیرومند داشته باشد. امروزه کاملا آشکار است که اثرات ساختگاهی دو بعدی ، پاسخ لرزه ای سطح زمین و توزیع خسارات ناشی از زمین لرزه را به شدت تحت تاثیر قرار می¬دهد اما به رغم آشکار شدن اهمیت اثرات ساختگاهی چند بعدی در اغلب آیین نامه¬های طراحی مقاوم در برابر زلزله و تهیه نقشه¬های ریز¬پهنه بندی لرزه¬ای ،هنوز تنها اثرات ساختگاهی یک بعدی را در پارامترهای حرکت لرزه ای زمین مورد توجه قرار می¬دهند . بر همین اساس در این پژوهش، به بررسی اثرات ساختگاهی دو بعدی در شهر کرمانشاه پرداخته شده است. بدین منظور مطالعاتی در دو بخش مدلسازی در نرم افزار و مطالعات تجربی انجام گردیده است.در قسمت مدلسازی از دو نرم افزار ژئواستودیو و دیپ سویل و در بخش مطالعات تجربی از برداشت خرد لرزه¬ها استفاده شده است. به منظور تهیه مدل دو بعدی ،مقطعی به طول 14/57 کیلومتر که تقریبا در مسیر مونو¬ریل دردست احداث شهر کرمانشاه قرار دارد انتخاب گردیده وپس از مدلسازی در نرم¬افزار ژئواستودیو، به روش خطی و خطی¬معادل و برای 10 زلزله بم ،کجور¬ فیروزآباد ،زرند ،منجیل ،طبس ،کیپ¬مند ،وایتر¬نروز، کوتیه و تاریخچه زمانی دو ایستگاه از زلزله نورث¬ریج مورد تحلیل قرار گرفته است. همچنین به منظور مقایسه نتایج تحلیل یک¬ بعدی و دو بعدی، سه مدل یک¬ بعدی در نقاط مختلف مقطع مورد مطالعه در همین نرم افزار مدلسازی و برای ده زلزله مذکور مورد تحلیل قرار گرفته است، از این سه نقطه ، پروفیل یک بعدی نقطه میانی ، با استفاده از نرم افزار دیپ سویل و برای دو زلزله کویته و وایتر نروز نیز مورد تحلیل قرار گرفته است. در بخش مطالعات میدانی، برای ده نقطه که موقعیت آنها مطابق با گره¬های ثبت پاسخ در مدل دو بعدی است، برداشت¬های میدانی مبتنی بر اندازه¬گیری خرد لرزه های محیطی انجام گردیده و اطلاعات حاصله با استفاده از نرم¬افزار ژئوپسی و روش نسبت طیف افقی به قائم) h/v (مورد تحلیل قرار گرفته¬ است. در نهایت ، نتایج حاصله از اندازه¬گیری ارتعاشات محیطی با نتایج حاصله از مدلسازی وآخرین مطالعات ریز پهنه¬بندی شهر کرمانشاه مورد مقایسه قرار گرفته است. مقایسه این نتایج نشان دهنده اهمیت انجام تحلیل دو بعدی به منظور درک واقعی¬تر پاسخ ساختگاه در حین وقوع زلزله می¬باشد